Σεισμός
Κατά τον σεισμό απελευθερώνεται και διαδίδεται ενέργεια με την μορφή σεισμικών κυμάτων (εγκάρσια, διαμήκη , στρέψεως). Προκαλείται από το στιγμιαίο σπάσιμο των πετρωμάτων, λόγω της συμπίεσής τους κυρίως από την κίνηση των τεκτονικών πλακών αλλά και λόγω ανόδου του μάγματος ή σπανιότερα και λόγω κατάρρευσης σπηλαίων.
Το πόσο καταστρεπτικά είναι τα σεισμικά κύματα εξαρτάται από το μέγεθος του σεισμού, το βάθος που βρίσκεται το επίκεντρο και το υλικό που μεσολαβεί ανάμεσα στο επίκεντρο και σε μία πόλη, π.χ. το είδος των πετρωμάτων και αν μεσολαβεί θάλασσα. Εξαρτάται επίσης από την ώρα που εκδηλώνεται ο σεισμός, αν δηλαδή ο περισσότερος πληθυσμός είναι εντός των κτιρίων και αν είναι σε εγρήγορση (καταστρεπτικότεροι είναι οι σεισμοί που εκδηλώνονται κατά τις νυχτερινές ώρες) και από τον αντισεισμικό κανονισμό που έχουν κτιστεί τα κτίρια.
Τα σύγχρονα κτίρια είναι κτισμένα ώστε να αντέχουν σεισμούς στα όρια των μεγεθών που χαρακτηρίζουν κάθε περιοχή. Με βάση τα παραπάνω, το πιθανότερο είναι να αντέξει το κτίριο τον κύριο σεισμό αλλά, αν είναι μεγάλου μεγέθους και μικρού εστιακού βάθους, να καταπονηθεί αρκετά, ώστε να κινδυνεύει από τους μετασεισμούς.
Με βάση τα παραπάνω και αφού είναι αδύνατο να προβλέψουμε με ακρίβεια ταυτόχρονα τον χρόνο το μέγεθος και την τοποθεσία που θα εκδηλωθεί ένας σεισμός, πρέπει να δοθεί βάρος στην πρόληψη, η οποία περιλαμβάνει:
α) τον τακτικό έλεγχο των κτιρίων και ειδικά των δημόσιων κτιρίων, που στεγάζουν πολύ κόσμο (σχολεία, εκκλησίες, φυλακές, γήπεδα κ.α). Ο έλεγχος θα πρέπει να διαπιστώνει αν έχει τηρηθεί ο αντισεισμικός κανονισμός κατά το κτίσιμο και αν υπάρχουν παλιότερες καταπονήσεις του κτιρίου.
β) την εκπαίδευση του πληθυσμού, ώστε να συμπεριφερθεί σωστά την ώρα που εκδηλώνεται ο σεισμός αλλά κυρίως μετά τον σεισμό, περιμένοντας τους μετασεισμούς.
γ) τη γνώση πάνω στα χαρακτηριστικά του τσουνάμι, το οποίο είναι ένα κύμα που ιστορικά έχει φέρει μεγάλες καταστροφές και εκδηλώνεται κυρίως από υποθαλάσσιους σεισμούς μεγάλου μεγέθους και μικρού εστιακού βάθους. Πρέπει να γνωρίζουμε κυρίως την εξάρτηση του ύψους του συγκεκριμένου κύματος με το βάθος του βυθού και τον τρόπο που εκδηλώνεται (σταδιακή απόσυρση των νερών από την ακτή) ώστε να μπορεί ο πληθυσμός να το αναγνωρίσει έγκαιρα και να καταφύγει σε ασφαλή σημεία, αφού υπάρχει συνήθως ο απαιτούμενος χρόνος.
Θα αναγνωρίσουμε την εκδήλωση τσουνάμι είτε από τις προειδοποιητικές σειρήνες του δήμου, αφού υπάρχουν συσκευές και δορυφόροι για τον εντοπισμό τσουνάμι, είτε από την περίεργη απόσυρση των νερών από τις ακτές.
Κατά την διάρκεια του σεισμού πρέπει
- να προφυλαχθούμε κάτω από μέρος που να μας προστατεύει από την πτώση διάφορων αντικειμένων
- να προστατεύσουμε με την στάση του σώματός μας το κεφάλι μας
Μετά τον σεισμό πρέπει
- να εγκαταλείψουμε το κτίριο οργανωμένα και χωρίς πανικό, μέσα από διαδρομή που θα έχουμε ορίσει στο σχέδιο αντιμετώπισης του σεισμού
- να εγκαταλείψουμε το κτίριο και να συγκεντρωθούμε σε χώρο ο οποίος θα μας προστατεύει από τις επιπτώσεις των μετασεισμών
- να μην επιστρέψουμε στο κτίριο χωρίς να έχει δοθεί η άδεια από τους ειδικούς
Στο τσουνάμι πρέπει
Να αντιδράσουμε γρήγορα και να γνωρίζουμε ήδη τα σημεία των ακτών της πόλης μας, που είναι πιο επικίνδυνα με βάση την γεωμορφολογία τους, και ποια σημεία γύρω από τις ακτές είναι ασφαλή.
